CRISP-DM – Quy Trình Chuẩn Công Nghiệp

🔑 6 Bước Của CRISP-DM

1️⃣ Business Understanding – Hiểu bài toán kinh doanh
2️⃣ Data Understanding – Thu thập, khám phá dữ liệu ban đầu
3️⃣ Data Preparation – Làm sạch, xử lý, tạo feature
4️⃣ Modeling – Xây mô hình (ML/DL)
5️⃣ Evaluation – Đánh giá, so sánh với mục tiêu ban đầu
6️⃣ Deployment – Triển khai & bảo trì mô hình

📌 Điểm mạnh:

• Rất phù hợp dự án lớn, cần quy trình chặt chẽ, nhiều bên liên quan
• Có bước Business Understanding & Evaluation rõ ràng → đảm bảo align với mục tiêu

📌 Điểm yếu:

• Thiên về batch project, ít linh hoạt khi cần thử nghiệm nhanh
• Cần nhiều thời gian thiết kế upfront

OSEMN – “Hướng Dẫn Sinh Tồn” Của Data Scientist

OSEMN (phát âm như “awesome”) là framework do Hilary Mason đề xuất, gồm:

• O – Obtain: Thu thập dữ liệu
• S – Scrub: Làm sạch dữ liệu
• E – Explore: Khám phá, phân tích mô tả
• M – Model: Xây mô hình
• N – iNterpret: Diễn giải kết quả

📌 Điểm mạnh:

• Linh hoạt, dễ áp dụng cho data scientist cá nhân hoặc nhóm nhỏ
• Khuyến khích EDA (exploratory data analysis) sớm để có insight

📌 Điểm yếu:

• Không có bước business understanding rõ ràng → dễ lạc hướng
• Không tập trung nhiều vào bước deployment & monitoring

Bảng So Sánh CRISP-DM vs OSEMN

Ví Dụ Thực Tế

Case 1: Ngân Hàng

• Dự án dự đoán rủi ro tín dụng
• Chọn CRISP-DM để đảm bảo quy trình kiểm soát, audit rõ ràng, deployment an toàn

Case 2: Startup E-commerce

• Muốn tìm insight về hành vi khách hàng trong 2 tuần
• Chọn OSEMN để thu thập dữ liệu clickstream, EDA nhanh, gợi ý sản phẩm hot

Tips Để Chọn Framework Đúng

✅ Nếu dự án có stakeholder lớn, cần report, audit → CRISP-DM
✅ Nếu dự án khám phá nhanh, prototype MVP → OSEMN
✅ Bạn có thể hybrid: dùng CRISP-DM cho overall, nhưng giai đoạn Modeling áp dụng mindset OSEMN (EDA kỹ hơn).

Rủi Ro Nếu Không Theo Framework

⚠ Làm phân tích không xuất phát từ bài toán kinh doanh → Insight vô nghĩa
⚠ Thiếu document → khó reproducibility
⚠ Đưa mô hình lên production mà không theo dõi → model drift, kết quả sai lệch

Kết Luận – Chọn Framework Như Chọn “Bản Đồ”

Framework không phải luật cứng nhắc, mà là kim chỉ nam. Quan trọng là:

• Bắt đầu từ business goal
• Có bước review định kỳ
• Ghi lại mọi bước (notebook, doc) để reproducible

📞 Hotline: 0352.433.233
📧 Email: cskh@mcivietnam.com