Trong thời đại số, dữ liệu được xem như một kho tàng vô giá. Nhưng làm thế nào để biến những con số khô khan ấy thành những câu chuyện hấp dẫn, truyền cảm hứng và mang lại giá trị thực tiễn? Đó chính là sức mạnh của Data Storytelling. Liệu việc kể chuyện bằng dữ liệu có thực sự khó như chúng ta nghĩ? Câu trả lời sẽ được giải đáp ngay sau đây. Bài viết này sẽ đưa bạn đi qua 4 bước cơ bản để xây dựng một câu chuyện dữ liệu hiệu quả, đồng thời chia sẻ những kinh nghiệm thực tế để bạn có thể áp dụng ngay vào công việc của mình.

Kể chuyện bằng dữ liệu là gì?

Kể chuyện bằng dữ liệu là sự kết hợp độc đáo giữa nghệ thuật kể chuyện và khả năng phân tích dữ liệu. Thay vì chỉ đơn giản liệt kê con số khô khan, phương pháp này giúp biến dữ liệu thành những câu chuyện sống động và dễ tiếp thu. Mục tiêu là giúp người nghe hiểu sâu hơn về thông tin, tạo kết nối cảm xúc, và thuyết phục họ qua những sự thật được minh họa rõ ràng.

Tầm quan trọng của kể chuyện bằng dữ liệu:

• Truyền tải thông tin hiệu quả hơn: Kể chuyện làm cho dữ liệu trở nên thân thiện và dễ nhớ, giúp người nghe nhanh chóng hiểu được ý nghĩa.
• Tăng tính thuyết phục: Một câu chuyện hấp dẫn dựa trên dữ liệu sẽ làm tăng khả năng thuyết phục, khiến người nghe dễ tin tưởng và ra quyết định hơn.
• Kết nối trải nghiệm thực tế: Kể chuyện giúp người xem dễ dàng hình dung các tình huống ứng dụng thực tế của dữ liệu, tạo ra sự gắn kết và ghi nhớ lâu dài.

Lợi ích của việc kể chuyện bằng dữ liệu:

• Đơn giản hóa thông tin phức tạp: Dữ liệu được trình bày bằng câu chuyện sẽ giảm bớt sự phức tạp, giúp người đọc tiếp thu thông tin nhanh chóng hơn.
• Tạo sự gắn kết với người nghe: Một câu chuyện hấp dẫn sẽ khiến người nghe đồng cảm và quan tâm nhiều hơn.
• Hỗ trợ ra quyết định nhanh: Những câu chuyện minh họa rõ ràng giúp người quản lý và chuyên gia ra quyết định dựa trên thông tin được phân tích và trình bày logic.

>> Xem thêm: 

• Cách sử dụng phân tích dữ liệu để tối ưu hóa chiến dịch marketing.

• [B2B] Customer Churn Rate là gì? Ứng dụng phân tích dữ liệu để giảm tỷ lệ rời đi của khách hàng

Tại sao kể chuyện bằng dữ liệu lại quan trọng?

Thúc đẩy quyết định dựa trên thông tin

Kể chuyện bằng dữ liệu giúp các nhà lãnh đạo và chuyên viên phân tích có thể đưa ra quyết định dựa trên thông tin được trình bày mạch lạc và dễ hiểu. Thông tin được truyền tải một cách có tổ chức và kết nối với bối cảnh thực tế giúp loại bỏ sự mơ hồ và tạo ra cơ sở vững chắc cho các quyết định quan trọng. Điều này không chỉ làm tăng hiệu quả của các buổi thuyết trình mà còn nâng cao chất lượng của các báo cáo phân tích, kế hoạch kinh doanh và các chiến lược phát triển.

Tăng cường sự thuyết phục và ghi nhớ

Những câu chuyện minh họa bằng dữ liệu thường tạo ra tác động mạnh mẽ hơn và ghi dấu lâu dài hơn trong trí nhớ của người nghe so với việc chỉ trình bày con số khô khan. Thông qua việc kết hợp yếu tố cảm xúc với dữ liệu, thông tin trở nên hấp dẫn và dễ dàng đọng lại trong tâm trí. Người nghe không chỉ hiểu rõ các ý chính mà còn có thể nhớ lâu hơn và cảm thấy được thuyết phục hơn khi các số liệu được đặt trong một bối cảnh cụ thể. 

Link: Top 10 thách thức về dữ liệu mà doanh nghiệp phải đối mặt

Kể chuyện bằng dữ liệu (Data Storytelling) có khó không?

Kể chuyện bằng dữ liệu (Data Storytelling) thực ra không quá khó nếu bạn biết cách áp dụng các bước cơ bản một cách có hệ thống. Câu chuyện dữ liệu không phải là việc đơn giản chỉ trình bày những con số, mà là việc làm cho những con số đó trở nên dễ hiểu và có ý nghĩa đối với người nghe. 

4 Bước kể chuyện bằng dữ liệu 

Kể chuyện bằng dữ liệu (Data Storytelling) là một kỹ năng quan trọng trong thời đại hiện nay, giúp biến những con số khô khan thành những câu chuyện dễ hiểu và thú vị. Nhiều người nghĩ rằng việc này rất khó khăn, nhưng thực tế, với những bước cơ bản, bạn hoàn toàn có thể làm được.

Xác định mục tiêu và thông điệp chính

Trước khi bắt tay vào việc kể câu chuyện, bạn cần phải hiểu rõ mục tiêu của mình. Bạn muốn người nghe hiểu điều gì từ dữ liệu này? Bạn cần phải truyền tải một thông điệp cụ thể nào đó? Việc xác định rõ ràng mục tiêu sẽ giúp bạn dễ dàng chọn lựa dữ liệu và cách trình bày chúng.

Thu thập và phân tích dữ liệu

Bước tiếp theo là thu thập dữ liệu phù hợp và phân tích chúng. Bạn không cần phải có quá nhiều dữ liệu, mà cần phải chọn lựa những thông tin thật sự liên quan và có giá trị. Đảm bảo rằng dữ liệu của bạn chính xác, rõ ràng và có thể hỗ trợ thông điệp bạn muốn truyền tải.

Xây dựng cấu trúc câu chuyện

Một câu chuyện dữ liệu cần có sự bắt đầu, giữa và kết thúc rõ ràng. Đầu tiên, bạn cần phải đưa ra bối cảnh, sau đó phân tích những điểm nổi bật trong dữ liệu và cuối cùng là đưa ra kết luận hoặc khuyến nghị. Cấu trúc này giúp người nghe dễ dàng theo dõi và hiểu câu chuyện của bạn.

Sử dụng hình ảnh và trực quan hóa dữ liệu

Trực quan hóa dữ liệu là một phần không thể thiếu trong việc kể chuyện bằng dữ liệu, vì nó giúp biến những con số khô khan thành hình ảnh sinh động, dễ hiểu. Các công cụ trực quan hóa giúp bạn biến dữ liệu thành biểu đồ, đồ thị, bản đồ hoặc các loại hình ảnh khác, giúp người nghe dễ dàng hiểu và nắm bắt thông điệp.

Dưới đây là một số công cụ phổ biến để trực quan hóa dữ liệu: Excel / Google Sheets, Tableau, Power BI, Google Data Studio

>> Tìm hiểu: Top 10 tips thiết kế Power BI Dashboard đơn giản, chính xác

Ví dụ về kể chuyện bằng dữ liệu Data Storytelling

Chuyện Bằng Dữ Liệu: Tác động của Mùa Giảm Giá đến Doanh Số Bán Hàng

1. Mục tiêu và thông điệp chính: Mục tiêu của câu chuyện này là giải thích rằng các chiến dịch giảm giá vào mùa lễ hội có ảnh hưởng lớn đến doanh số bán hàng, đặc biệt là trong ngành bán lẻ.
2. Thu thập và phân tích dữ liệu: Giả sử bạn có dữ liệu về doanh số bán hàng của một cửa hàng trong ba tháng cuối năm (Tháng 10, 11, và 12), bao gồm số lượng sản phẩm bán được và tỷ lệ giảm giá cho các sản phẩm.

Dữ liệu thu thập được:

• Tháng 10: Doanh số bán hàng = 50,000 sản phẩm, tỷ lệ giảm giá 5%
• Tháng 11: Doanh số bán hàng = 80,000 sản phẩm, tỷ lệ giảm giá 15%
• Tháng 12: Doanh số bán hàng = 120,000 sản phẩm, tỷ lệ giảm giá 25%

3. Xây dựng cấu trúc câu chuyện:

Bắt đầu (Giới thiệu bối cảnh): "Trong ngành bán lẻ, mùa lễ hội thường là khoảng thời gian quan trọng nhất trong năm. Các chiến dịch giảm giá có thể ảnh hưởng lớn đến hành vi mua sắm của khách hàng. Tuy nhiên, liệu có mối quan hệ rõ ràng nào giữa mức giảm giá và doanh số bán hàng?"

Giữa (Phân tích dữ liệu): "Nhìn vào dữ liệu, ta có thể thấy một xu hướng thú vị. Trong tháng 10, khi tỷ lệ giảm giá chỉ là 5%, doanh số bán hàng là 50,000 sản phẩm. Nhưng vào tháng 11, khi mức giảm giá tăng lên 15%, doanh số đã tăng lên đến 80,000 sản phẩm. Đặc biệt, trong tháng 12, khi tỷ lệ giảm giá đạt mức cao nhất 25%, doanh số đạt tới 120,000 sản phẩm."

Kết thúc (Kết luận): "Điều này cho thấy rằng có một mối liên hệ rõ ràng giữa tỷ lệ giảm giá và doanh số bán hàng. Khi tỷ lệ giảm giá cao hơn, khách hàng có xu hướng mua sắm nhiều hơn. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng mức giảm giá cần được tính toán hợp lý, bởi vì nếu quá thấp, không đủ hấp dẫn; và nếu quá cao, có thể ảnh hưởng đến lợi nhuận."

4. Sử dụng hình ảnh và trực quan hóa dữ liệu:

• Biểu đồ cột để so sánh doanh số bán hàng trong ba tháng.
• Biểu đồ đường để thể hiện mối quan hệ giữa tỷ lệ giảm giá và doanh số bán hàng.

Biểu đồ doanh số bán hàng theo tỷ lệ giảm giá (cột):

• Tháng 10: 50,000 sản phẩm, giảm giá 5%
• Tháng 11: 80,000 sản phẩm, giảm giá 15%
• Tháng 12: 120,000 sản phẩm, giảm giá 25%

Như vậy, chúng ta đã cùng nhau khám phá 4 bước cơ bản để kể chuyện bằng dữ liệu. Việc biến dữ liệu thành những câu chuyện không chỉ là một kỹ năng cần thiết cho những người làm trong lĩnh vực phân tích dữ liệu mà còn là một công cụ hữu ích để truyền đạt thông tin một cách hiệu quả trong mọi lĩnh vực.

Bạn muốn nâng cao kỹ năng Data Storytelling của mình và khám phá thêm nhiều điều thú vị? Đừng bỏ lỡ cơ hội tham gia buổi học "Data Storytelling with Power BI: Biến dữ liệu khô khan thành những câu chuyện trực quan" được tổ chức bởi Học viện MCI.

Chủ đề: Data Storytelling with Power BI: Biến dữ liệu khô khan thành những câu chuyện trực quan

📍 Thời gian: 9h00 - 12h00, Chủ nhật (17/11)

📍 Hình thức: Online qua Zoom

📍 Link đăng ký: https://forms.gle/9KyJy7n5oXqY41nY8 

▶️ Cơ hội khi đăng ký học thử: 

- Bộ tài liệu Data Storytelling của Học viện MCI

- Bộ tài liệu dashboard chuyên nghiệp về lĩnh vực Tài chính

- Vòng quay may mắn trị giá 3 TRIỆU ĐỒNG

Liên hệ ngay để được tư vấn

• Tư vấn khóa học: 0352.433.233
• Tư vấn đào tạo doanh nghiệp: 0988.228.745
• CSKH: cskh@mcivietnam.com