Trong bối cảnh kinh tế ngày càng cạnh tranh và biến động, doanh nghiệp nhỏ và startup tại Việt Nam đang đối mặt với nhiều thách thức trong quá trình huy động vốn để phát triển. Những khó khăn này không chỉ đến từ việc thiếu hụt nguồn tài chính, mà còn từ hạn chế trong việc kết nối với nhà đầu tư, thiếu hiểu biết sâu sắc về cách thức định giá, cùng với kinh nghiệm quản lý và vận hành chưa hoàn thiện. Để có thể vượt qua những rào cản này, doanh nghiệp cần nắm vững kiến thức về huy động vốn cũng như kỹ năng chinh phục nhà đầu tư, từ đó tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển bền vững.

Các thách thức chính đối với doanh nghiệp nhỏ khi gọi vốn

Thiếu mạng lưới kết nối đầu tư và kinh nghiệm

Nhiều doanh nghiệp nhỏ và startup ở Việt Nam thường gặp phải một rào cản lớn là thiếu mạng lưới kết nối với các nhà đầu tư. Không có sẵn các mối quan hệ trong giới đầu tư, họ khó tiếp cận được những nguồn vốn tiềm năng. Điều này lại càng khó khăn hơn khi họ thiếu kinh nghiệm giao tiếp hiệu quả với các nhà đầu tư để thể hiện giá trị của doanh nghiệp. Có những trường hợp, chủ doanh nghiệp hoặc sáng lập viên rất tâm huyết với sản phẩm nhưng lại không biết cách trình bày để thu hút sự quan tâm. 

Ví dụ, một startup về công nghệ môi trường có thể sở hữu giải pháp xử lý nước sáng tạo, nhưng nếu không biết cách thuyết phục nhà đầu tư, thì tiềm năng của dự án khó được khai thác.

Thiếu nguồn tài chính và hạn chế về sản phẩm

Việc duy trì nguồn tài chính ổn định là một thách thức lớn cho nhiều doanh nghiệp nhỏ. Để xây dựng và phát triển sản phẩm độc đáo, cần một dòng vốn đều đặn, nhưng nhiều startup không có khả năng duy trì điều này. Chúng ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng phát triển và hoàn thiện sản phẩm của họ. 

Chẳng hạn, một doanh nghiệp khởi nghiệp trong lĩnh vực phần mềm có thể lên kế hoạch phát triển một ứng dụng hữu ích, nhưng do không đủ vốn, họ phải cắt giảm tính năng hoặc trì hoãn ra mắt sản phẩm. 

Những trở ngại này làm giảm tính cạnh tranh của doanh nghiệp, đồng thời làm mất đi sự hấp dẫn với các nhà đầu tư tiềm năng.

Hạn chế trong cấu trúc doanh nghiệp

Một trong những thách thức lớn mà các doanh nghiệp nhỏ và startup gặp phải là sự thiếu hụt trong cấu trúc tổ chức. Thông thường, những công ty này không có đủ nhân sự với kỹ năng quản lý mạnh mẽ, làm cho việc vận hành trở nên khó khăn và dễ gặp rủi ro. Điều này đặc biệt ảnh hưởng đến tính hiệu quả khi họ cần mở rộng hoặc đáp ứng các yêu cầu của nhà đầu tư. 

Ngoài ra, việc thiếu một hệ thống vận hành bài bản khiến cho doanh nghiệp khó khăn trong việc chuẩn hóa quy trình và tối ưu hóa hiệu suất.

Thiếu sự khác biệt và khả năng đổi mới

Đổi mới là yếu tố then chốt để startup cạnh tranh trên thị trường, nhưng do nguồn lực tài chính và nhân sự hạn chế, nhiều doanh nghiệp nhỏ gặp khó khăn trong việc duy trì sự khác biệt và liên tục đổi mới sản phẩm/dịch vụ. 

Sự cạnh tranh khốc liệt khiến sản phẩm dễ trở nên lỗi thời nếu không có cải tiến. Từ đó làm giảm sức hút đối với nhà đầu tư, bởi họ thường tìm kiếm những doanh nghiệp có khả năng đáp ứng nhanh chóng và sáng tạo để đón đầu thị trường. 

Khả năng phân tích thị trường hạn chế

Một yếu tố khác là sự thiếu sót trong việc phân tích thị trường và xây dựng chiến lược để đáp ứng nhu cầu thay đổi của khách hàng. Các doanh nghiệp nhỏ thường không có đội ngũ chuyên gia đủ mạnh để theo dõi và nắm bắt xu hướng thị trường, dẫn đến việc sản phẩm hoặc dịch vụ không phù hợp với nhu cầu thực tế. Gây khó khăn trong việc duy trì doanh số và khiến doanh nghiệp gặp trở ngại khi gọi vốn. 

Ví dụ, một công ty khởi nghiệp trong lĩnh vực thời trang có thể bỏ lỡ các xu hướng mới nếu không có chiến lược phân tích rõ ràng, dẫn đến việc tung ra những sản phẩm không còn hấp dẫn người tiêu dùng. 

Các nhà đầu tư có xu hướng tránh xa những doanh nghiệp thiếu năng lực thích nghi với thị trường, vì điều này là yếu tố quan trọng để đảm bảo sự phát triển bền vững.

>> Xem thêm: 

• Top 10 thách thức về dữ liệu mà doanh nghiệp phải đối mặt

• Mô hình DIKW: Nền tảng của tri thức doanh nghiệp trong thời đại số

Khó khăn trong huy động vốn cho doanh nghiệp nhỏ tại Việt Nam

Các doanh nghiệp nhỏ tại Việt Nam đang đối mặt với nhiều thách thức lớn khi tìm kiếm nguồn vốn, đặc biệt là trong việc đáp ứng các tiêu chí của nhà đầu tư. Nhiều nhà đầu tư thường đặt ra yêu cầu cao về minh bạch tài chính, hiệu quả quản lý và tiềm năng phát triển, nhưng không phải doanh nghiệp nhỏ nào cũng có thể đáp ứng được các tiêu chuẩn này. Thêm vào đó, sự thiếu kinh nghiệm trong quá trình chuẩn bị hồ sơ gọi vốn, cũng như kỹ năng trình bày ý tưởng trước nhà đầu tư, khiến họ càng gặp nhiều khó khăn hơn trong việc thuyết phục đối tác.

Bên cạnh đó, nhiều doanh nghiệp còn hạn chế về kiến thức tài chính, không nắm rõ quy trình và các hình thức huy động vốn phù hợp. Dẫn đến việc lúng túng khi lựa chọn chiến lược tài chính, làm giảm cơ hội thu hút vốn từ các nguồn khác nhau. 

Trong bối cảnh thị trường cạnh tranh ngày càng khốc liệt, việc thiếu kinh nghiệm và kiến thức cần thiết khiến các doanh nghiệp nhỏ dễ dàng bị bỏ lại phía sau, làm cho quá trình gọi vốn trở nên khó khăn hơn bao giờ hết.

Giới thiệu các hình thức huy động vốn qua các quỹ đầu tư

Việc huy động vốn qua các quỹ đầu tư đã trở thành một trong những lựa chọn phổ biến cho các doanh nghiệp nhỏ và startup tại Việt Nam. Các hình thức huy động này không chỉ giúp doanh nghiệp có được nguồn vốn cần thiết mà còn mang lại nhiều lợi ích về mặt chiến lược và kết nối. Dưới đây là một số hình thức huy động vốn chính qua các quỹ đầu tư:

Quỹ đầu tư mạo hiểm (Venture Capital - VC)

Quỹ đầu tư mạo hiểm là hình thức đầu tư phổ biến nhất cho các startup. Các quỹ này thường đầu tư vào các công ty đang trong giai đoạn đầu phát triển với hy vọng rằng những công ty này sẽ tăng trưởng nhanh chóng và mang lại lợi nhuận cao trong tương lai. Quá trình này thường diễn ra như sau:

• Đánh giá và lựa chọn: Quỹ sẽ tiến hành đánh giá mô hình kinh doanh và đội ngũ sáng lập của doanh nghiệp để quyết định có nên đầu tư hay không.
• Cung cấp vốn: Nếu được chấp thuận, quỹ sẽ cung cấp một khoản đầu tư lớn đổi lấy một phần cổ phần trong công ty.

Quỹ đầu tư thiên thần (Angel Investment)

Quỹ đầu tư thiên thần thường là những nhà đầu tư cá nhân hoặc nhóm nhỏ có kinh nghiệm trong lĩnh vực kinh doanh. Họ cung cấp vốn cho doanh nghiệp nhỏ hoặc startup giai đoạn đầu để đổi lấy cổ phần hoặc nợ convertible. Hình thức này có những đặc điểm nổi bật:

• Đầu tư nhỏ hơn: So với quỹ đầu tư mạo hiểm, quỹ thiên thần thường cung cấp số vốn nhỏ hơn nhưng lại nhanh chóng và linh hoạt hơn.
• Hỗ trợ hướng dẫn: Ngoài tài chính, các nhà đầu tư thiên thần thường sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm và kiến thức để hỗ trợ doanh nghiệp.

Quỹ đầu tư chính phủ và quỹ phát triển

Nhiều quốc gia, bao gồm Việt Nam, cũng có các quỹ đầu tư từ chính phủ nhằm hỗ trợ các doanh nghiệp nhỏ và startup. Các quỹ này thường cung cấp vốn với lãi suất thấp hoặc không lãi suất cho các doanh nghiệp có ý tưởng sáng tạo hoặc đáp ứng nhu cầu xã hội. Đặc điểm của các quỹ này bao gồm:

• Điều kiện dễ dàng: Các quỹ chính phủ thường có yêu cầu ít nghiêm ngặt hơn so với các quỹ tư nhân.
• Hỗ trợ lâu dài: Các quỹ này có thể cung cấp hỗ trợ tài chính trong thời gian dài, giúp doanh nghiệp ổn định và phát triển.

Quỹ đầu tư cổ phiếu tư nhân (Private Equity - PE)

Quỹ đầu tư cổ phiếu tư nhân thường đầu tư vào các doanh nghiệp đã trưởng thành hơn và có doanh thu ổn định. Họ mua lại các công ty hoặc góp vốn vào các công ty để cải thiện hiệu suất và tối đa hóa lợi nhuận trước khi thoái vốn.

• Chiến lược đầu tư đa dạng: Các quỹ PE có thể đầu tư vào nhiều lĩnh vực khác nhau, từ sản xuất đến công nghệ.
• Quản lý chuyên nghiệp: Quỹ PE thường can thiệp sâu vào quản lý doanh nghiệp để cải thiện hiệu suất và tối ưu hóa quy trình.

Cách thức hoạt động của quỹ đầu tư mạo hiểm

1. Thẩm định doanh nghiệp: Quỹ đầu tư mạo hiểm sẽ tiến hành đánh giá kỹ lưỡng về tiềm năng phát triển, đội ngũ sáng lập, và mô hình kinh doanh của doanh nghiệp để đảm bảo rằng khoản đầu tư sẽ mang lại lợi nhuận.
2. Đầu tư vốn và đồng hành chiến lược: Sau khi đồng ý đầu tư, quỹ sẽ chuyển vốn vào công ty, đồng thời cử các chuyên gia tư vấn tham gia hỗ trợ về mặt chiến lược và quản lý.
3. Đánh giá và điều chỉnh: Trong suốt quá trình hợp tác, quỹ đầu tư sẽ liên tục đánh giá tình hình hoạt động của doanh nghiệp, đảm bảo rằng hướng đi của công ty phù hợp với mục tiêu đã đề ra.

Lợi ích của huy động vốn từ quỹ đầu tư mạo hiểm

• Nguồn vốn lớn và ổn định: Giúp doanh nghiệp mở rộng nhanh chóng mà không cần lo lắng về việc trả lãi suất như vay ngân hàng.
• Tư vấn chiến lược: Các chuyên gia từ quỹ sẽ giúp định hướng phát triển và cung cấp kinh nghiệm quý báu để đối phó với các thách thức.
• Tiếp cận mạng lưới quan hệ: Các quỹ đầu tư thường có mạng lưới rộng lớn, giúp doanh nghiệp kết nối với các đối tác, khách hàng tiềm năng và cơ hội hợp tác mới.

Huy động vốn từ quỹ đầu tư mạo hiểm không chỉ giúp doanh nghiệp có đủ nguồn lực phát triển mà còn nâng cao uy tín, tạo đà để đạt được những mục tiêu lớn hơn trong tương lai.

Các quỹ đầu tư phổ biến tại Việt Nam và khu vực

Tại Việt Nam và các khu vực lân cận, nhiều quỹ đầu tư mạo hiểm đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ các doanh nghiệp nhỏ và startup tìm kiếm vốn. Một số quỹ nổi bật có thể kể đến như Mekong Capital, WeAngels Innovation Capital, 500 Startups,... 

Những quỹ này không chỉ cung cấp tài chính mà còn hỗ trợ doanh nghiệp qua việc tư vấn chiến lược, phát triển sản phẩm, và mở rộng quy mô. Thông qua việc hợp tác với các quỹ này, doanh nghiệp có cơ hội tiếp cận nguồn lực và kinh nghiệm quý giá, tạo nền tảng vững chắc để tăng trưởng và phát triển bền vững.

Làm thế nào để doanh nghiệp có thể đột phá giữa muôn vàn thách thức

Khóa học "Công thức tăng trưởng đột phá cho doanh nghiệp" do bà Lê Mỹ Nga, Chủ tịch Quỹ đầu tư WeAngels Innovation Capital phối hợp với Học viện công nghệ MCI tổ chức là một cơ hội vàng cho các doanh nghiệp nhỏ và startup tại Việt Nam. Với bối cảnh thị trường đầy thách thức và cạnh tranh, khóa học này mang đến nhiều lợi ích thiết thực cho doanh nghiệp.

Lợi ích của khóa học đối với doanh nghiệp nhỏ và startup

Khóa học này mang lại nhiều lợi ích cho doanh nghiệp nhỏ và startup, cụ thể như sau:

• Nắm bắt xu hướng công nghệ đột phá: Hiểu rõ các xu hướng công nghệ đang định hình tương lai kinh doanh, giúp doanh nghiệp chủ động thích ứng và phát triển.
• Vận dụng công nghệ số: Áp dụng công nghệ số vào quản trị doanh nghiệp để tối ưu hóa hiệu suất và nâng cao khả năng cạnh tranh trong thị trường.
• Thúc đẩy tư duy đổi mới sáng tạo: Phát triển tư duy đổi mới sáng tạo, thấu hiểu và ứng dụng hiệu quả các mô hình quản trị hiện đại để nâng cao năng lực cạnh tranh.
• Xây dựng quy trình sản phẩm: Thiết kế và tối ưu hóa quy trình sản phẩm cùng nghiệp vụ doanh nghiệp, từ đó tạo ra giá trị mới cho sản phẩm, chinh phục thị trường chuẩn quốc tế.
• Kết nối nguồn lực: Mở rộng kết nối với quỹ đầu tư mạo hiểm, nhà đầu tư thiên thần và các tổ chức tài chính, tạo điều kiện thuận lợi cho việc huy động vốn.
• Thiết kế mô hình kinh doanh sáng tạo: Phát triển mô hình kinh doanh linh hoạt, có khả năng tăng trưởng quy mô nhanh chóng, giúp doanh nghiệp vươn xa hơn trong tương lai.

Khóa học này không chỉ là nơi bạn học hỏi kiến thức, mà còn là cơ hội để kết nối và phát triển mạng lưới kinh doanh, nâng tầm doanh nghiệp của mình trên thị trường đầy tiềm năng.

ĐĂNG KÝ ngay buổi học này để cùng Học viện MCI và Shark Nga cập nhật các kiến thức mới nhất về chuyển đổi số cho doanh nghiệp của bạn nhé!

 Tìm hiểu thêm các thông chi tiết về buổi học “Công Thức Tăng Trưởng Đột Phá Cho Doanh Nghiệp Bằng Đổi Mới Sáng Tạo & Vốn Đầu Tư Mạo Hiểm” tại đây: https://sukien.mcivietnam.com/su-kien-doi-moi-sang-tao