Trang chủ>  Blog >  Chia sẻ kinh nghiệm >  🧠 SQL for Data Scientist – Kỹ Năng “Xương Sống” Trong Khoa Học Dữ Liệu 🧱⚡

🧠 SQL for Data Scientist – Kỹ Năng “Xương Sống” Trong Khoa Học Dữ Liệu 🧱⚡


“SQL không chỉ là một ngôn ngữ truy vấn — mà là vũ khí bí mật giúp Data Scientist hiểu, xử lý và khai thác dữ liệu ở tốc độ tên lửa 🚀

  305 lượt xem

Nội dung bài viết

1️⃣ Tại Sao SQL Quan Trọng Đến Vậy? 🤔

SQL là nền tảng mà mọi Data Scientist thực chiến đều cần thành thạo 👇

  • 🧰 Truy xuất dữ liệu gốc: 90% dữ liệu nằm trong RDBMS, Data Warehouse hoặc Data Lake (Snowflake, BigQuery, Redshift…).

  • 🧠 Chuẩn bị dataset & feature nhanh: SQL cực mạnh cho aggregation, join, filter – nhanh và rõ ràng hơn code vòng lặp.

  • Hiệu năng cao: Database xử lý tối ưu hơn Python loop rất nhiều.

  • 🔄 Dễ tích hợp pipeline: Query có thể gắn vào dbt, Airflow, Feature Store → chạy tự động.

  • 📌 Thực tế: Data Scientist senior viết SQL như “thở” — build cohort, check hypothesis, tạo feature trực tiếp trong warehouse mà không cần mở Excel hay pandas sớm.

2️⃣ 4 Nhóm Kỹ Năng SQL Cốt Lõi Cho Data Scientist 🧭

2.1 Data Exploration & Filtering 🔍

“Hiểu dữ liệu bằng SQL nhanh hơn mở notebook.”

  • SELECT + WHERE → lọc dữ liệu theo điều kiện

  • DISTINCT → đếm unique

  • GROUP BY + COUNT/SUM/AVG → thống kê mô tả nhanh

  • LIKE / REGEXP → lọc pattern (log text cực hữu dụng)

📌 Ví dụ: Top thành phố theo số đơn hàng kể từ đầu năm 🏙️

 
SELECT customer_city, COUNT(*) AS total_orders FROM orders WHERE order_date >= '2025-01-01' GROUP BY customer_city ORDER BY total_orders DESC;

2.2 Data Transformation & Aggregation 🧱

“SQL không chỉ để lấy data — mà còn để biến đổi data.”

  • CASE WHEN → tạo biến phân loại logic

  • JOIN → ghép dữ liệu từ nhiều bảng

  • Subquery / CTE (WITH) → chia nhỏ logic, dễ đọc

  • Aggregate functions (SUM, AVG...)

  • HAVING → lọc sau khi group

📌 Ví dụ: Phân khúc khách hàng dựa vào tổng chi tiêu 🧍‍♂️💰

 
SELECT customer_id, SUM(total_amount) AS total_revenue, CASE WHEN SUM(total_amount) > 10000000 THEN 'VIP' WHEN SUM(total_amount) BETWEEN 3000000 AND 10000000 THEN 'Regular' ELSE 'Newbie' END AS segment FROM orders GROUP BY customer_id;

→ Feature customer_segment sẵn sàng cho churn prediction 🚀

2.3 Window Functions 🧠⚡

“Đòn bẩy để viết SQL như senior analyst.”

  • ROW_NUMBER(), RANK(), DENSE_RANK() → xác định thứ tự

  • LAG(), LEAD() → so sánh giá trị giữa các dòng liên tiếp

  • SUM() OVER(), AVG() OVER() → rolling / cumulative

  • Partition theo nhóm + order by thời gian → feature động

📌 Ví dụ: Tính doanh số cộng dồn theo khách hàng ⏳

 
SELECT customer_id, order_date, SUM(total_amount) OVER(PARTITION BY customer_id ORDER BY order_date) AS cumulative_spend FROM orders;

→ Feature “cumulative_spend” cực hữu ích cho CLV & churn modeling.

2.4 Cohort Analysis & Advanced Use Cases 📊

“Cohort = SQL + thời gian + partition magic ✨”

  • Gán user vào cohort theo hành vi đầu tiên

  • Tính retention bằng join cohort với hành vi sau

  • Churn windowing → xác định user rời sau N ngày

  • Tạo bảng feature store cho ML pipeline

📌 Ví dụ: Tính retention 30 ngày theo cohort đăng ký 🧮

 
WITH first_purchase AS ( SELECT customer_id, MIN(order_date) AS first_date FROM orders GROUP BY customer_id ), activity AS ( SELECT o.customer_id, DATE_DIFF(o.order_date, f.first_date, DAY) AS days_since_first FROM orders o JOIN first_purchase f USING(customer_id) ) SELECT EXTRACT(YEAR FROM first_date) AS cohort_year, EXTRACT(MONTH FROM first_date) AS cohort_month, COUNT(DISTINCT customer_id) FILTER (WHERE days_since_first BETWEEN 0 AND 30) AS retained_30d, COUNT(DISTINCT customer_id) AS total_users, retained_30d * 1.0 / total_users AS retention_rate FROM activity JOIN first_purchase USING(customer_id) GROUP BY cohort_year, cohort_month ORDER BY cohort_year, cohort_month;

→ Retention table này có thể đem vào Power BI/Tableau để vẽ retention curve 📈

3️⃣ Star Schema – Bí Quyết Viết SQL Dễ Mở Rộng 🌟

Junior thường query từ bảng raw → join lung tung → query nát bét 😅
Cách chuẩn là dùng Star Schema:

 
┌───────────────┐ │ Dim_Customer │ └──────┬────────┘ │ 1-n ┌──────▼────────┐ ┌──────────┐ │ Fact_Sales │ ┌──────────┐ │Dim_Date │─┤ ├─│Dim_Product│ └──────────┘ └───────────────┘ └──────────┘
  • Fact Table: lưu transaction, event

  • Dimension Table: mô tả thuộc tính

👉 Viết query theo star schema → dễ đọc, join ít lỗi, dễ mở rộng → chính là nền cho feature store ML sau này.

4️⃣ Những Sai Lầm SQL Junior Hay Mắc ❌

🚫 Join sai điều kiện → nhân bản dữ liệu
🚫 Không filter rõ → quét toàn bảng → query siêu chậm
🚫 Quên yếu tố thời gian → gây data leakage
🚫 Viết query spaghetti không có CTE
🚫 Không kiểm tra null → kết quả lệch ngầm 😵

5️⃣ Best Practices Cho Data Scientist ✅

  • ✍️ Viết query rõ ràng, dùng CTE (WITH) để chia logic

  • 🧠 Hiểu rõ mô hình dữ liệu, đặc biệt star schema

  • ⏱️ Tối ưu truy vấn: chỉ chọn cột cần, filter sớm

  • 🧪 Test từng bước để tránh lỗi ngầm

  • 🔄 Reuse query trong pipeline bằng dbt hoặc views

6️⃣ Case Study – Xây Dataset ML Cho Bài Toán Churn 📈

Mục tiêu: tạo dataset churn prediction cho e-commerce.
Nguồn dữ liệu:

  • orders → giao dịch

  • customers → thông tin KH

  • email_logs → hành vi marketing

Feature SQL tạo:

  • Tổng số đơn 30 ngày gần nhất

  • Tổng chi tiêu cộng dồn

  • Thành phố (one-hot top city)

  • Tỷ lệ mở email, click rate

👉 Sau khi tạo bảng feature bằng SQL → Logistic Regression train nhanh, ROC-AUC đạt 0.85, không cần code Python dài dòng 🧠⚡

📝 Kết Luận

SQL không phải “kỹ năng phụ” mà là công cụ xương sống của Data Scientist:

  • 🚀 Truy xuất & xử lý dữ liệu hiệu quả hơn

  • 🧠 Hiểu sâu cấu trúc dữ liệu

  • 🧰 Xây pipeline ML & BI bền vững, dễ scale

👉 Thành thạo SQL = bạn đã vượt 70% DS junior trên thị trường 😎

📞 Hotline: 0352.433.233
🌐 mcivietnam.com
📺 youtube.com/@HocVienMCI
👥 facebook.com/groups/dataaivn

 

Chương trình đào tạo: Phân tích dữ liệu, Khoa học dữ liệu, Kĩ sư dữ liệu, Lập trình ứng dụng.
Chất lượng nhất - Uy tín nhất - Nhiều học viên tin tưởng nhất
Hơn 8000 học viên ưu tú đã tốt nghiệp
Đăng ký tư vấn khóa học

*Vui lòng nhập số điện thoại của bạn

*Vui lòng nhập họ tên của bạn

*Vui lòng chọn địa điểm học

*Vui lòng chọn giới tính

*Vui lòng chọn 1 trường


Các bài viết liên quan


Làm chủ SQL – Nền tảng phân tích dữ liệu trong thời đại số

Trong bối cảnh doanh nghiệp vận hành dựa trên dữ liệu, SQL (Structured Query Language) đã trở thành kỹ năng không thể thiếu đối với mọi vị trí liên quan đến phân tích, báo cáo và ra quyết định. Nếu Excel giúp bạn tính toán trong phạm vi một file, thì SQL cho phép truy cập trực tiếp vào cơ sở dữ liệu của doanh nghiệp, xử lý hàng triệu dòng dữ liệu chỉ trong vài giây. Khóa học SQL tại Học viện Công nghệ MCI được thiết kế cho người mới bắt đầu, giúp học viên nắm vững kỹ năng truy vấn, phân tích và xử lý dữ liệu thực tế – nền tảng cần thiết để học Power BI, Python và các kỹ năng Data Analyst chuyên sâu.

🔥 SQL Server Management Studio (SSMS) – Trái tim của thế giới cơ sở dữ liệu 🧠💾

💡 Nếu Python là ngôn ngữ để phân tích dữ liệu, thì SQL Server Management Studio (SSMS) là “bàn điều khiển trung tâm” giúp bạn quản lý, giám sát và tương tác trực tiếp với dữ liệu trong doanh nghiệp. Dù bạn là Data Analyst, Developer hay Admin – SSMS là công cụ không thể thiếu trong mọi hệ thống dữ liệu chuyên nghiệp.

🧠 ETL – Hệ thống nạp dữ liệu của thế giới Data hiện đại

💡 Dữ liệu không tự nhiên mà có — nó được thu thập, làm sạch và vận chuyển mỗi ngày qua hàng trăm pipeline. Đằng sau mọi dashboard đẹp, mọi mô hình AI thông minh, đều là ETL (Extract – Transform – Load): quá trình đưa dữ liệu từ nguồn thô → sạch → dùng được. Nếu Data Visualization là “gương mặt”, thì ETL chính là trái tim của hệ thống dữ liệu doanh nghiệp.

Các bài viết liên quan