1️⃣ 🌱 Data Lineage là gì?

Data Lineage là “sơ đồ gene” của dữ liệu – giúp ta biết dữ liệu đến từ đâu, đi qua những đâu, bị biến đổi ra sao, và ai chịu trách nhiệm.

💡 Hình dung Data Lineage như “Google Maps” của dữ liệu: bạn biết từng con số đi qua những “trạm” nào trước khi xuất hiện trong báo cáo.

2️⃣ 🧠 Vì sao Data Lineage lại quan trọng

🎯 Trong thời đại AI & dữ liệu, Lineage không chỉ là “nice to have” — mà là điều kiện bắt buộc cho:

• Kiểm toán & tuân thủ: chứng minh dữ liệu hợp lệ (GDPR, ISO 27001).

• Data Quality: dễ truy ra lỗi nếu báo cáo sai.

• Root Cause Analysis: tìm nhanh “nút tắc” khi pipeline lỗi.

• AI Trust: biết mô hình đang học từ dữ liệu nào.

💬 Một câu nói nổi tiếng trong giới DataOps:

“Without lineage, your data is just a rumor.”

3️⃣ ⚙️ Ba cấp độ của Data Lineage

💡 Kết hợp cả 3 cấp độ giúp doanh nghiệp hiểu từ SQL đến quyết định kinh doanh.

4️⃣ 🔍 Ví dụ thực tế – Khi không có Lineage

Một dashboard “Doanh thu tháng” hiển thị sai 15%.
Không có Lineage → team mất 3 ngày để truy tìm nguồn gốc lỗi (từ Excel, rồi ETL, rồi SQL).
Có Lineage → chỉ cần 15 phút để xác định sales_detail bị trùng dữ liệu từ API Shopee.

“Không có Lineage, mọi bug đều là mê cung.” 🌀

5️⃣ 🧰 Công cụ phổ biến để xây dựng Data Lineage

💡 Pro tip: Nếu dùng dbt → kích hoạt exposures để tự sinh lineage chart ngay trong docs!

6️⃣ 🔄 Lineage trong pipeline thực tế

[Source Systems]
   ↓
[Ingestion (Airbyte, Fivetran)]
   ↓
[Transform (dbt, Spark)]
   ↓
[Data Warehouse (BigQuery, Snowflake)]
   ↓
[BI Dashboard (Looker, Power BI)]

📍Lineage sẽ tự động vẽ đồ thị:
source.crm.customers → transform.clean_customers → mart.customer_summary → dashboard.CustomerChurn

🎯 Giúp team biết điểm lỗi xảy ra ở đâu khi số liệu “chệch pha”.

7️⃣ 🔐 Lineage & Data Governance

Data Lineage không chỉ giúp kỹ thuật viên mà còn gắn liền với quản trị doanh nghiệp:

• Kết nối lineage với Data Owner & Steward.

• Đính kèm chính sách bảo mật (PII, retention).

• Gắn thẻ domain (Finance, Marketing, HR).

💡 Khi Lineage kết hợp với Governance, doanh nghiệp có thể tự tin:

“Mỗi con số trong báo cáo đều có nguồn gốc, người chịu trách nhiệm, và quy trình rõ ràng.”

8️⃣ 🌟 Insight tổng kết

✅ Data Lineage là “bản đồ dữ liệu” giúp doanh nghiệp hiểu, tin và làm chủ thông tin của mình.
✅ Là nền tảng cho Data Governance, Data Quality và AI Reliability.
✅ Là kỹ năng Data Engineer và Analytics Engineer 2030 bắt buộc phải nắm vững.

“Tin vào dữ liệu không chỉ vì nó đúng –
mà vì bạn biết nó đi từ đâu đến đâu.”

📞 0352.433.233 | 🌐 mcivietnam.com
📺 youtube.com/@HocVienMCI
👥 facebook.com/groups/dataaivn